فلنج ها قطعات دایره ای شکلی هستند که جنس انها از پلی اتیلن، فولاد ، الیاژ اهن یا چدن و …. است که وظیفه اتصال لوله ها ، پمپ ها و سایر قطعات بهم را در هات تپ دارد که به صورت پیچ و مهره است و نصب ان به راحتی انجام میشود . میتوان از ان ها در فشار های maximum وminimum استفاده کرد و فشار ان باید متناسب با فشار سیال باشد .فلنج ها معمولا با جوشکاری روی لوله وصل می شود اما نوعی flange به نام فلنج لبه دار تولید شده است که نیازی به جوشکاری ندارد.
تعداد سوراخ های روی سطح انها بر اساس نوع عملیات و فشار و عوامل دیگر با یکدیگر متفاوت است . در بین دو flange که به وسیله واشر بهم متصل شده اند از گسکت برای اب بندی ان استفاده میشود.
کاربرد های دیگر flange:
۱-از flange برای نشت بندی یا نشت گیری و یا به اصطلاح leak repair استفاده میشود . ۲- برای تغییر مسیر و تغییر قطر لوله هم استفاده می شود.
flange براساس نوع جنس و فشاری که تحمل میکنند به کلاس های مختلفتی تقسیم می شود. کلاس فشاریه flange به عوامل مختلفی مانند اندازه لوله ، فشار سیال و دمای سیال درون لوله بستگی دارد.
کلاس فلنج بر اساس فشار:
- براساس استاندارد۳۴، ۱۶ANSI: مطابق این اساس به کلاس های ۱۵۰-۳۰۰-۴۰۰-۶۰۰-۹۰۰-۱۵۰۰-۲۵۰۰تقسیم بندی میشود این اعداد بیشترین فشاری است که فلنج در دمای خاص میتواند تحمل کند.(واحد فشار PSI).
- براساس استاندارد ISO: واحد فشار قابل تحمل برای فلنج ها بر این اساس PN است و یک فشار اسمی به نام BAR نیز دارد.
- براساس استاندارد BX6-B6-A6 API: فشاری که بر این اساس فلنج میتواند تحمل کند نسبت به گروه ۱ بیشتر است.falange در این گروه به کلاس های ۵۰۰۰-۳۰۰۰-۲۰۰۰-۱۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ تقسیم بندی میشوند.
انواع فلنج ها:
- فلنج با سطح ساده ( FLAT FACE): این نوع همانطور که از اسم ان پیداست سطح صاف و ساده و بدون شیار و برجستگی دارد و جنس ان از چدن یا فولاد است . اتصال این انها بسیار راحت و سریع است و برای فشار های کم که نشتی در ان اهمیتی ندارد کاربرد دارد . از FALAT FLANGE در اتصالات ابی و هوایی استفاده می شود . می توان گفت این نوع ساده ترین و ارزان ترین نوع در بین بقیه ی مدل ها است.
- فلنج با سطح برجسته ( Raised face):دارای شیارهای هم مرکز و حلزونی مانندی است که عمق این شیارها ۴mmو و فواصل بین انها ۰٫۸mm می باشد. در این نوع سطحflange اول که مقابل دیگری قرار دارد دارای لایی یا گسکت است که نسبت به سطح کلی flange برجسته تر است.طبق استاندارد میزان برجستگی در همه ی اندازه ها برای کلاسهای۱۵۰ و ۳۰۰ برابر ۱/۶mmکلاسص های بالاتر ۶/۴mm می باشد.
- فلنج نر و ماده(male and female): به صورت قفل وکلید بهم متصل می شوند. یکی از انها دارای برامدگی به بلندی ۴mmو دیگری تو رفتگی به عمق ۵mm می باشد.
- فلنج با صفحه زبانه و شیاردار (Tongue and Groove facing): صورت جفت وجود دارد. در این نوع گسکت روی قطر داخلی و خارجی وجود دارد و همین امر باعث میشضود که دچار خوردگی و فرسودگی نشود.
به طور کلی هفت نوع فلنج در خطوط لوله به صورت لب به لب بکار می رود که عبارت است از:
- فلنج کور یا blind flange: به صورت صفحه گرد و بستس که در اخر مسیر لوله کشی و مسیرهای دارای فشار به کار می رود که نسبت به بقیه فلنج ها فشار بیشتری تحمل میکند. بیشترین فشار در قسمت مرکزی ان است این فشار وارد شده متناسب با کلاس فلنج است.
- فلنج گردن دار جوشی weld neck flange: دارای یک گردن به شکل مخروط است که باعث تقویت تحمل فلنج میشود . گردن ان هم قطر با قسمت انتهایی ان است و به ان جوش می شود . برای فشارهای بالا و دماهای زیر صفر و بار های نوسانی به کار گرفته می شود.
- فلنج روکار یا slip on flange: نصب اسان و راحتی دارد و در سرویس های معمولی استفاده میشود. مقاومت و تحمل بار خستگی ان کم تر ازflange گردن دار است و به ترتیب دو سوم و یک سوم برابر است اما هزینه نصب ان اندکی بیشتر است.
- فلنج لبه دار یا lap joint flange:مانند flange معمولی است که قسمت پایینی نداردو در انتهای ان پخ دارد. با سیال در تماس نیست و هزینه ان یک سوم ازflange گردن دار بیشتر و مقاومت ان بسایر کم تر از flange گردن دار است (یک دهم ).
- فلنج با جوش محفظه ای : محفظه ای برای قرارگیری لوله درون خود دارد .برای افزایش مقاومت ان در برابر خستگی لایه داخلی ان را جوشکاری میکنند که در این صورت مقاومت ان یک و نیم برابر مقاومت slip flang میشود.
- فلنج رزوه ایی: درون این انها شیارهای مارپیچی ساخته شده که به ان رزوه میگویند و باعث میشود که لوله درون ان پیچ بخورد.برای فشار های بالا مناسب است. عموما نیازی به جوشکاری ندارد اما در صورت نیاز در فشار های بال می توان جوشکاری کرد.
۷٫اریفیس فلنج یا orifice flange: این نوع هم میتواند فلنج گردندار و یا فلنج روکار باشد که در قسمت شعاعی خود دارای سوراخ است و وظیفه ان اندازی گیری جریان سیال مایع یا گاز است.