کف تراشی در کارگاه هات تپ

کف تراشی در کارگاه هات تپ برای ساخت انواع قطعات و تجهیزات مورد نیاز در عملیات هات تپ استفاده می شود. براده برداری از سطوح رویی یک قطعه، کف تراشی نامیده می شود. کف تراشی با استفاده از دستگاه فرز انجام می شود. شکل دهی به انواع تجهیزات و قطعات را می توان با این عملیات ممکن ساخت. با استفاده از دستگاه فرز می توان اعمل مختلفی را بر روی قطعات گوناگون پیاده کرد. کف تراشی یکی از این اعمال است.

کف تراشی
کف تراشی

کف تراشی را به منظور صاف و هموار کردن سطح، وجوه و ابعاد یک قطعه به کار می برند. این عملیات پیش از شکل دهی به قطعه ی مورد نظر انجام می شود تا فرم دهی به آن با نهایت کیفیت حاصل شود. کف تراشی را می توان با استفاده از ماشین فرز عمودی، افقی و یا یونیورسال انجام داد. استفاده از هر کدام این دستگاه ها شرایط کف تراشی را تغییر می دهد.

تنظیمات دستگاه و تنظیمات قطعه کار در کف تراشی با دستگاه فرز افقی حائز اهمیت است.

در کف تراشی با دستگاه فرز عمودی نیز به تجهیزات مخصوصی نیاز داریم از جمله کف تراش تیغچه دار و تیغه فرز انگشتی.

برای اطمینان از تراز بود تیغه دستگاه با سطح قطعه ی پایه می توان از یک تکه کاغذ استفاده کرد. حداقل فاصله ای که باید بین تیغه ی دستگاه فرز و سطح قطعه ی کار وجود داشته باشد به اندازه ی ضخامت یک برگ کاغذ است.

براده برداری با دستگاه فرز به دو شکل انجام می شود

  • براده برداری نوع فشاری یا همراه
  • و براده برداری در جهت مخالف یا معکوس

سطوح تخت و شیب دار، سطوح منحنی و انواع شیارها با استفاده از تیغه ها کف تراشی دستگاه فرز به وجود می آیند.

روش براده برداری همراه

در این روش حرکت قطعه بر روی میز کار و همچنین جهت دوران تیغه فرز به صورت همسو می باشد. براده برداری در این روش با ضخامت زیادی انجام می شود. لبه های برنده ی تیغه ی فرز در این روش سر نمی خورند. در واقع می توان گفت صافی سطح در این روش نسبت به روش معکوس بهتر و بیشتر است.

قطعات نازک را با استفاده از این روش می توان براده برداری کرد چرا که در این روش حرکت تیغه سعی در فشردن هرچه تمام قطعه به میز کار دارد. البته باید توجه داشت که برای استفاده از این روش بهتر است تا لقی میز کار را بگیریم.

از این روش در براده برداری قطعاتی با سطح سخت و ریخته گری شده استفاده نمی شود.

روش براده برداری معکوس

در این روش قطعه کار در جهت مخالف دوران تیغه ی فرز حرکت می کند. نیروی ناشی از برش در این روش قطعه را از میز کار جدا می کند. موج دار شدن سطح قطعات در این روش امری معمولی و رایج است.

لقی بین پیچ و مهره در دستگاه باید در هنگام کار با این روش حتما گرفته شود.

براده برداری در این روش و بخصوص در ابتدای کار بسیار نازک است. همچنین سر خوردن های مکرر در این کار خطوط برجسته ای را بر روی قطعه ی پایه ایجاد می کند.

نکاتی در رابطه با کف تراشی

در این عملیات به هر دو روش، این نحوه ی حرکت قطعه نسبت به دستگاه است که معکوس یا همراه بودن شیوه ی عملیات را مشخص می کند.

جهت دوران میله ی فرز باید هماهنگ با جهت قرار گرفتن تیغه های فرز روی میله فرز گیری باشد. خطوط برجسته ای که در روش معکوس ایجاد می شوند قابل بهبود اند. به این منظور باید اهرم های محکم کننده ی میز ماشین را به صورت صحیح محکم کنیم.

ابعاد وجود و سطح قطعه را با استفاده از کولیس خط کشی کرده و این قسمت ها با استفاده از کات کبود، دوه یا ماژیک رنگ می کنیم تا عملیات کف تراشی را با دقت بیشتری انجام دهیم.

استفاده از عملیات کف تراشی در کارگاه هات تپ

در کارگاه هات تپ برای ساخت گیبرکس دستگاه هات تپ از عملیات کف تراشی استفاده می کنند. ابتدا سطح قطعه ی مورد نظر را شکل داده و شکل دهی نهایی را با تراشکاری انجام می دهد. در واقع با استفاده از کف تراشی می توانیم محفظه ای را که گیربکس درون آن جای میگیرد، به صورت ابتدایی شکل دهی کنیم. چرخ دنده های گیربکس نیز با استفاده از این عملیات و با دستگاه فرز ایجاد شده و شکل می گیرند.

گیربکس و موارد استفاده آن در هات تپ

گیربکس ها قطعه هایی هستند که وظیفه ی انتقال نیرو را بر عهده دارند. این ماهیت گیربکس موجب شده تا از آن در صنایع مختلف و در جایی که نیاز به تبدیل نیرو از منابع انرژی متفاوت دارند، استفاده شود. به بیان ساده تر در بسیاری از عملیات و صنایعی که در سرتاسر جهان در حال اجرا است از این قطعه ها برای استخراج اشکال مکانیکی نیرو استفاده می شود. هات تپ نیز یکی از هزاران عملیاتی است که برای اجرای خود نیاز به استفاده از گیربکس خواهد داشت.

عملیات هات تپ به عملیاتی گفته می شود که در آن قادر خواهیم بود تا از انواع خطوط لوله انشعاباتی تهیه کنیم. اما همان طور که از نام این عملیات پیداست، انشعاب گیری از خطوط لوله در این عملیات به صورت زنده و گرم خواهد بود. کار گرم به مجموعه اعمالی اطلاق می شود کی طی آن حرارت، شعله یا جرقه هایی ایجاد می شود که می توانند دارای دمای بسیار بالایی باشند. در حین اجرای عملیات هات تپ جریان سیال درون خط لوله متوقف نخواهد شد و خط لوله در حین اجرای این عملیات کماکان در حال خدمات رسانی خواهد بود. عملیات هات تپ دارای ریسک بالایی به لحاظ فنی و ایمنی می باشد.

گیربکس
گیربکس

اما در این نوشته قصد داریم تا با گیربکس ها آشنا شویم و بگوییم از این قطعه ها چه استفاده ای در هات تپ می شود.

گیربکس

گیبرکس ها یا چرخ دهنده ها عموماً در هر وسیله ای که نیروی مکانیکی در آن وجود دارد، دیده می شوند. مهم ترین وظیفۀ گیربکس انتقال و افزایش قدرت است. این قطعات  نیرو را به هر شکلی از منابع تغذیه ای متفاوت می گیرند و آین نیرو را به نیری مکانیکی دورانی تبدیل می کنند.

سرعت و گشتاور دو مؤلفه ای هستند که در این مبحث  نقشی حیاتی خواهد داشت. گیربکس ها سرعت و گشتاور را مدام به یکدیگر تبدیل می کنند. در این قطعات با کاهش میزان گشتاور، سرعت افزایش یافته و با افزایش گشتاور، سرعت کاهش خواهد یافت.

گشتاور: تمایل یک نیرو برای دوران دادن یک جسم حول یک محور مشخص را گشتاور می گویند. در گشتاور هرچه میزان نیروی وارد شده کوچک تر باشد انجام کار ( در این جا سرعت) راحت تر خواهد بود. برای همین است که گشتاور و سرعت با یکدیگر ارتباط غیر مستقیم دارند.

انواع گیربکس ها

گیربکس هایی که در زیر برده شده اند اصولاً براساس قطعات و چرخ دنده های موجود در خود نام گذاری می شوند. تمامی این قطعات کاربردهای متفاوتی در صنایع و عملیات مختلف خواهند داشت. انواع این قطعات عبارت اند از:

  • حلزونی
  • خورشیدی
  • شافت مستقیم
  • رپ
  • آویز
  • مرکب
  • کرانویل پینیون

هرچه در ساخت یک گیربکس دقت عمل بیش تری به خرج رود راندمان آن بالاتر خواهد بود. هر چه راندمان و کیفیت ساخت این قطعات بالاتر باشد، پارامترهایی مثل دما، لرزش و صدا در مناسب ترین وضعیت خود قرار خواهند گرفت. اختلاف توان ورودی و خروجی یک گیربکس بستگی مستقیمی با راندمان آن خواهد داشت. اگر راندمان ۱۰۰% باشد و با بهترین کیفیت و دقت در عملکرد ساخته شده باشد، می توان انتظار داشت تا توان ورودی و خروجی آن یکسان باشد.

در طراحی این قطعات باید دانش فنی روز دخیل باشد. به طوری که این دانش به طور کامل در فرایندهایی مانند طراحی، تعیین ابعاد و شکل هندسی قطعات و چرخ دنده ها، مواد سازنده، سیکل های حرارت دهی به چرخ دنده ها، روش اندازه گیری ابعاد و هم چنین کنترل کیفیت تزریق شود.

اجزای گیربکس

این قطعات از اجزای گوناگونی ساخته شده اند که آن ها را به صورت موردی در زیر معرفی کرده ایم.

  • چرخ دنده
  • بدنه
  • شافت ورودی و خروجی
  • یاتاقان ها
  • کاسه نمد
  • درپوش کنترل روغن

بدنۀ گیربکس محیطی است که اجزا و قطعات در آن لانه گزینی می کنند. شافت نیز معمولاً از جنس فولاد است و نیروی های ورودی را در قسمت ورودی دریافت و در قسمت خروجی القا می کند. یاتاقان ها برای شافت ها مورد استفاده قرار می گیرند. کاسه نمد نیز محفظه ای است برای نگهداری روغن.

اما شاید مهم ترین عضو گیربکس، چرخ دنده باشد. چرخ دنده ها معمولا با توجه به جنسی که دارند و همچنین زاویه ای که بین محور دوران و خودشان دارند، صداها وسهولت در چرخش متفاوتی را ارائه می دهند. هم چنین تفاوت در نام این چرخ دنده ها اختلاف در نوع اتصال به دیگر چرخ دنده ها و یا نوع ایجاد حرکت دورانی خواهد بود.

گیربکس در هات تپ

پیش تر گفتیم که عملیات هات تپ انشعاب گیری از خطوط لوله ی تحت فشار است. با استفاده از دستگاه هات تپ برشی بر روی خط لوله ایجاد می کنند که این برش نقطه ی خروجی انشعاب تلقی خواهد شد. گیربکس یکی از اجزای دستگاه هات تپ است که نیروی هیدرولیکی یا پنوماتیکی را از دستگاه پاوریونیت دریافت می کند و در خروجی خود  این نیرو را به صورت نیروی دورانی متوجه کاتر دستگاه هات تپ خواهد کرد. کاتر با حرکت چرخشی خود به لوله نزدیک شده و برش را بر روی لوله ایجاد خواهد کرد. نکته ای در گیبرکس ها قابل توجه است این است که این قطعات می تواند طوری طراحی شوند که بتوان سرعت را در آن ثابت نگه داشت وگرنه برای کنترل وضعیت مداماً نیاز به کاهش و افزایش سرعت خواهیم داشت. در برش روی لوله در عملیات هات تپ گیربکس با یک توان خروجی مورد نیاز و به صورت ثابت در حال چرخش است و اپراتور دستگاه هات تپ را به سمت لوله پیش می برد. سرعت برش روی خط لوله باید بهاندازه ای باشد که الماسه های برنده ی کاتر آسیبی وارد نیاید و این مستلزم ثبات در سرعت چرخش کاتر است.  

شرکت های بسیاری در سراسر جهان تولید کننده ی گیربکس می باشند و شرکت ایلماز ترکیه یکی از بهترین تولید کننده های گیربکس در خاورمیانه می باشد.