هات تپ یک فرایند سخت با دشواری های مکانیکی خاص خود است. در انجام عملیات هات تپ همچون هر فرایند دیگر، علاوه بر خروجی صحیح، حفظ ایمنی و سلامت نیروی کار نیز از اهمیت برخوردار است. برنامه ریزی ها و روش های انجام کار باید به گونه ای باشد که پس از اتمام عملیات هات تپ فشار آسیب زننده ای به پرسنل وارد نشده باشد و سلامت فیزیکی آن ها در معرض تهدید و آسیب قرار نگرفته باشد. بدیهی است که نیروی کار فعال در عملیات هات تپ به فراخور نیاز، برخی کارها را به صورت دستی انجام می دهند و از این حیث فشارهای فیزیکی را متحمل می شوند. در این راستا باید تدابیری اندیشید که این فشارها باعث بروز آسیب نشوند و نیروی انسانی را در گذر زمان دچار مشکل نکنند.
هات تپ از ابتدا تا انتها شامل فرایندها و مراحل زیر است:
– ساخت اتصال سه راهی
– حمل و نقل و نصب اتصال سه راهی و ولو
– حمل و نقل و نصب دستگاه هات تپ
– بستن اتصالات به یکدیگر و باز کردن آن ها
– انجام عملیات هات تپ و پیشروی دستگاه
آسیب ها و خطرات فیزیکی هات تپ
بدیهی است هر یک از این مراحل می تواند آسیب ها و خطرات فیزیکی بالقوه خاص خود را داشته باشد. نیروی انسانی باید به گونه ای مراحل زیر را به انجام برساند که کمترین فشار متوجه اجزای مختلف بدن او از جمله سر، زانوها، بازو و ساعد، قفسه سینه و مهم تر از همه ستون فقرات شود. برای پیشگیری از بروز این آسیب ها و به منظور افزایش ایمنی عملیات هات تپ توجه به برخی نکات ضروری است که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد:
– خم نشدن بیش از اندازه زانو: یکی از مواردی که به وفور در فرایندهای فنی دیده می شود خم شدن بیش از اندازه زانوی پا در حین برداشتن و حمل دستی بار است. در عملیات هات تپ به فراخور نیاز کاری ممکن است اپراتور ناچار شود ابزاری نسبتا سنگین وزن را از زمین بلند کرده و آن را حمل کند. اگر استانداردهای ارگونومیک در این خصوص رعایت نشود به مرور از ناحیه زانو دچار آسیب خواهد شد. در حین بلند کردن بار زانو نباید زاویه ای کمتر از ۹۰ درجه بگیرد تا مفاصل آن در برابر فشار محفوظ و سالم بماند.
گاهی اوقات ممکن است به منظور انجام یک کار به صورت مستمر اپراتور روی زانو بنشیند و در آن حالت به مدتی طولانی یک کار را انجام دهد. برای مثال برای کنترل و مونیتورینگ پاوریونیت ممکن است اپراتور برای دقایق طولانی در حالت نشسته روی زانو باقی بماند. این امر بدون شک به زانوهای او فشار نامتعارف وارد خواهد آورد و ممکن است در میان مدت یا طولانی مدت بر اثر تکرار فرایند دچار آسیب جدی شود.
در این خصوص باید استانداردهای لازم برای بلند کردن بار و استقرار، تدوین شده و به اپراتور گوشزد شود تا دچار آسیب از این ناحیه نشود.
– فشار به ستون فقرات: این امر می تواند در اثر بلند کردن یا هل دادن وزنه ای رخ دهد که وزن بالایی دارد. گاهی اوقات ممکن است اپراتور به منظور تسریع کار و استفاده نکردن از جرثقیل و لیفتراک، ترجیح دهد جابجایی های موضعی را از طریق هل دادن یا بلند کردن قطعه انجام دهد. برای مثال زمانی که پاوریونیت نیاز به جابجایی برای ۵ متر دارد، اپراتور بدون توجه به فاکتورهای ارگونومیک آن را گرفته و به سمت خود می کشد تا جابجایی ۵ متری انجام شود. لازم به ذکر است که این کار به هیچ عنوان توصیه نمی شود چون فشار زیاد به ستون فقرات و کمر وارد می شود و ممکن است او را دچار آسیب کند. از این رو توصیه می شود در این دست شرایط از همان جرثقیل استفاد شود.
– خم شدن برای مدت طولانی: یکی دیگر از نکاتی که باید مورد توجه اپراتور هات تپ قرار گیرد زاویه قرارگیری در حین انجام کار است. ممکن است اپراتور هات تپ بدلیل عدم استقرار استاندارد در محل جانمایی دستگاه هات تپ، ناچار باشد کمی زاویه به کمر خود بدهد تا بتواند پیشروی دستگاه و عملیات را به انجام برساند. از طرفی می دانیم که این فرایند ممکن است دقایق طولانی و چه بسا چند ساعت طول بکشد. تداوم شرایط استقرار به این صورت می تواند آسیب جدی به کمر و ستون فقرات ایجاد کند. بنابراین اپراتور هات تپ باید پیش از آغاز کار نسبت به موقعیت قرارگیری اش در مقابل دستگاه هات تپ تمام ملاحظات را رعایت کند و سپس کار را شروع کند.
– فشارهای عضلانی ناشی از حمل وزن سنگین: این نکته هم از مواردی است که عدم توجه بدان می تواند آسیب های جدی به عضلات اپراتور وارد کند. در صورتی که حمل بار به صورت دستی انجام شود؛ و در شرایط مسافت زیاد یا وزن بسیار سنگین ابزار، نیروی کار دچار آسیب های عضلانی خواهند شد. در این خصوص باید تدابیری اندیشید که آسیب های وارده از این ناحیه به حداقل خود برسد. نکته مهم در درجه اول استفاده از تجهیزات و ابزاری است که حمل دستی بار را رفع می کنند. برای مثال استفاده از چرخ دستی و یا لیفتراک دستی توصیه می شود یا در صورت عدم وجود و تنها بشرطی که بار وزن متعارفی داشته باشد می توان به جای یک اپراتور از دو یا چند اپراتور استفاده کرد.
– کشیدن یا هل دادن بار سنگین: این مورد نیز از اشکالاتی است که اپراتورهای هات تپ ممکن است در حین کار انجام دهند. کشیدن بار با وزن سنگین نیز می تواند به ستون فقرات و مفاصل پا آسیب وارد کند. لذا در این خصوص نیز باید نکات ایمنی رعایت شود.
نیروی کار درگیر در فرایند هات تپ خود درگیر کار سنگین و سخت است و فرایندهای متعارف آن به خودی خود فشار زیادی بر او وارد می کنند. از این رو برای این که بتواند سلامت خود در فرایند هات تپ را حفظ کند شایسته است که تا جای ممکن از تحمیل چنین فشارهای زائدی بر بدن خود اجتناب کند تا بتواند سلامت خود را برای دراز مدت حفظ کند و هم خود بتواند سال های متمادی در زمینه انجام عملیات هات تپ فعالیت کند و هم کارفرمای خویش را برای دراز مدت از تجارب خود بهره مند سازد. از این رو حفظ نکات ایمنی و ارگونومیک در هات تپ منفعت دو طرفه دارد و کارفرمای عملیات هات تپ نیز باید حساسیت و وسواس لازم در خصوص حفظ سلامت و ایمنی نیروی کار خود را داشته باشد؛ چرا که این امر هم جزئی از تعهد حرفه ای و کاری او محسوب می شود و هم دارای شایستگی اخلاقی و انسانی خواهد بود. بدون شک تدوین دستورالعمل های ارگونومی و ایمنی و آموزش به نیروی کار، تهیه و تأمین تجهیزات و ادوات مورد نیاز و در نهایت اجرایی کردن دستورالعمل ها ضریب بهره وری عملیات هات تپ را بالا خواهد برد و از هزینه های سربار پیشگیری خواهد کرد.